Phóng sinh thế nào cho đúng?

Theo quan niệm Phật giáo, cúng phóng sinh, đặc biệt trong dịp rằm tháng Giêng hay rằm tháng Bảy luôn mang ý nghĩa nhân văn, cứu giúp sinh mạng chúng sinh giúp cho gia chủ giải được các nghiệp xấu, tích luỹ phúc đức. Dù xuất phát từ thiện tâm, nhưng nếu thiếu hiểu biết thì việc phóng sinh sẽ trở nên không lợi ích. Vậy chúng ta nên phóng sinh thế nào và với tâm thế ra sao?

A black-hair boy releasing 2 birds flying in the air, view from behind,  sunset, countryside, great lighting, intricate ...
Cúng phóng sinh là một trong những việc làm mang ý nghĩa nhân văn cao được nhiều người áp dụng. Việc phóng sinh được tin tưởng rằng sẽ mang đến điềm lành, phúc đức cho người phóng sinh. Vì thế, những ai có điều kiện đều mong muốn giải thoát hay nói khác hơn là cho những sinh linh vô tội 1 con đường sống. Phóng sinh là đó là một việc thiện lành để tích tụ công đức, nhằm hoàn thiện tư lương ở trên con đường giác ngộ, giải thoát. Hiểu theo cách đơn giản hơn thì phóng sinh có nghĩa là phóng thích, thả đi tất cả những loài sinh vật khỏi sự giam cầm, ràng buộc hoặc đang bị đe dọa đến tính mạng. 

Kinh Dược Sư Lưu Ly Bổn Nguyện Công Đức dạy rằng: “Cứu thả các sinh mạng được tiêu trừ bệnh tật, thoát khỏi các tai nạn. Người phóng sinh tu phước, cứu giúp muôn loài thoát khỏi khổ ách thì bản thân không gặp các tai nạn”.

Trong kinh Hoa nghiêm, phẩm Phổ Hiền hạnh nguyện dạy rằng: “Chúng sinh thương yêu nhất là thân mạng, chư Phật thương yêu nhất là chúng sinh. Cứu được thân mạng chúng sinh thì thành tựu được tâm nguyện của chư Phật”.

Khi thực hiện việc phóng sinh, chúng ta có thể thấu hiểu được chân lý vạn vật đều bình đẳng, đều có cảm giác, đều có tánh Phật, đều có thể thành Phật. Nhờ đó, chúng ta có thể khởi tâm từ bi với hết thảy chúng sinh, lại còn tôn trọng trân quí. Tiến thêm một bước nữa, trong cuộc sống hằng ngày có thể thực hiện việc giữ giới sát, ăn chay, cứu giúp sinh mạng muôn loài.

Phóng sinh là cứu mạng chúng sinh, khi gặp một con vật bị nạn, mình ra tay cứu thoát, hoặc nhìn thấy một hoặc nhiều con vật sắp bị giết, mình bỏ tiền ra mua để cứu sống chúng. Người học Phật tăng trưởng lòng từ bi là điều rất cần thiết nhưng từ bi phải có trí tuệ. Phóng sinh thế nào để lợi ích nhất? Ở góc độ tương đối, khi thực hiện phóng sinh, chúng ta có thể hành theo ý nghĩa sau:

A black-hair boy lying feeding nuts to a cute little squirrels on the ground, forest, beautiful sunlight, countryside, i...
– Phóng sinh phải phát xuất từ lòng từ bi, không vì ý nghĩa tư lợi (như cầu sống thọ, cầu may mắn, giải trừ tật bệnh,…). Vì nếu không như vậy, việc phóng sinh tuy có tốt, nhưng hiệu quả lại rất hạn chế. Tâm từ bi không khởi sinh, còn nói gì đến chuyện nuôi dưỡng!

– Phóng sinh bằng cái tâm chứ đừng theo phong trào, làm việc bằng chánh kiến chứ không chạy theo số đông.

– Phóng sinh là tự do, không phân lượng lớn nhỏ, ít nhiều, không nên chờ dịp này hay dịp khác,…. Vì các loại lươn, cá, ốc, thú rừng,… bị săn bắt phục vụ cho người ăn thịt lúc nào, ngày nào cũng có; mà thời lượng nào thì sự nguy cấp cũng đều như nhau. Nên khi ta phát tâm từ bi thì liền thực hiện, tùy vào khả năng từ một, hai con đến muôn ngàn con cũng phải lập tức cứu thoát chúng càng nhanh càng tốt, mà chẳng cầu được ai biết đến.

– Khi phóng sinh cần thực hiện âm thầm, chọn nơi vắng vẻ càng tốt, vì pháp sự này không nên kích thích lòng tham của những người săn bắt, tạo thêm nghiệp chướng cho họ mà chính chúng ta cũng bị giảm phần công đức.

– Phóng sinh là cơ hội để con vật có điều kiện quy y Tam Bảo và sám hối nghiệp chướng, việc làm tốt trong Đạo Phật, thể hiện lòng Đại từ Đại bi nên trong nghi thức phóng sinh có lễ quy y, sám hối cho con vật trước khi phóng sinh. Nhưng chúng ta cũng không nên quá chấp vào hình thức, tiến hành những nghi lễ rườm rà, câu nệ. Khi phóng sinh, thao tác phải nhanh nhẹn, rốt ráo; nghi lễ ngắn gọn nhưng đủ sức tế độ; không nên nặng phần hình thức, tránh cho các sinh vật phải chịu kéo dài nỗi khổ sợ hãi, ngột ngạt, tù túng vì bị giam cầm; có khi chúng phải mất mạng trước khi được ta phóng thích”.

A black-hair boy lying on the ground watching a army of ants going, sunset, countryside, great lighting, intricate detai...

(Thiện Minh)